Before lunch…

Ik zit te typen voor het raam. Twee jongetjes zijn voor het huis aan het Guava’s jatten. Ze hebben niet in de gaten dat ik ze zie. De Guava boom is van mijn buurvrouw Waltraud en de jongetjes zijn op hun hoede voor de tuinman. Een van de jongetjes, hij heeft een veel te groot rood T-shirt aan dat duidelijk van zijn oudere broer(s) is geweest, sluipt nu weer langs mijn raam. Hij springt op het muurtje en grist een paar Guava’s uit de boom. Hij rent op blote voeten over de stenige grond terug achter het hoekje van de muur. Daar ligt zijn vriendje naast zijn geiten in het gras. Hij knabbelt lekker aan zijn reeds buitgemaakte Guava’s, in zijn veel te grote paarse T-shirt dat duidelijk van zijn oudere broer(s) is geweest.
Ineens staan ze op en lopen weg met hun geiten. Even later zie ik Emmanuel de tuinman voorbij komen.
‘Tuintje sluipen’ en ‘appeltjes jatten’ wie heeft het niet gedaan?

Maar ik wilde iets vertellen over het belang van LUNCHTIME in Oeganda.


Op vrijdag ochtend wil ik bij drie patiënten een VAC-verband aanleggen. Dit is een machientje dat vacuum zuigt aan de wond. Dit versnelt de wondgenezing van binnenuit.
Ik heb een planning in mijn Mzungu* hoofd waar geen speld tussen te krijgen is.
Timing is helemaal mijn ding en thuis in Nederland is de kookwekker mijn beste vriend.
Twee van de patiënten krijgen pijnstilling vooraf. Dat is een pethidine injectie die een klein half uurtje moet inwerken. En twee patiënten moeten hun oude verband losweken in een emmer met warme OMO.
Terwijl bij de ene patient de pijnstiller inwerkt kan de ander mooi met zijn poot in een emmer omo. Die twee werk ik eerst helemaal af. Ziezo niets aan het handje dacht ik nog. Nu heb ik nog ruim een half uur om de grote laatste grote wond te doen bij John, en dan zijn we allemaal klaar BEFORE LUNCH.

Even uitleggen: LUNCH is heilig en begint strikt om 13.00 en geen seconde later.
Om 13.00 stroomt de zaal vol met familie. Zij hebben hun pannen tot de rand toe gevuld met ‘potatoes en beans’.
Het moment dat de zaaldeuren opengaan is de deadline, daarna ben je kansloos.

Om 12.00 (een uur voor LUNCHTIME dus) had ik al aan een stafverpleger gevraagd of hij John zijn 100 gr. pethidine wilde geven. Dat zou hij doen.
Ik kom even voor 12.30 bij John’s bed met mijn VAC-spullen en vraag hem (ondersteund met gebarentaal want hij spreekt geen Engels) of hij zojuist een injectie heeft gehad. Yes is zijn antwoord.
Ook had ik Lawrence de wound-dresser gevraagd om de verbandkar te brengen. I’m coming zegt hij.
Ik besteed de tijd nuttig door samen met een student-nurse de grote pleister rondom alvast van John’s behaarde been af te trekken. Hij piepte er behoorlijk over voor iemand die een shot pethidine heeft gehad.
Lawrence bleef intussen weg met zijn steriele verbandkar dus ik ging hem maar eens ophalen.
Ik keek naar de klok en zei dat we nu wel een bedscherm moesten hebben want straks loopt het vol op zaal. John had zijn shot pethidine al in zijn lijf dus het moest nu wel gebeuren, LUNCHTIME of niet.
Ineens stak de stafverpleger zijn hoofd om het scherm met in zijn handen een tray met injectiespullen …ik werd opgehouden door iets anders, zei hij, zal ik hem nu zijn pijnstilling geven?

Lawrence legt me uit: 'als een patient geen Engels kan, zal hij al je vragen standaard met ‘yes!’ beantwoorden'.
Intussen was het ‘vijf voor LUCHTIME’ geworden...
Na overleg hebben we John’s been provisorisch terug ingepakt en hem AFTER LUNCH (na 15.00) zijn pethidine gegeven.
Het was een karwei om het oude verband uit de grote en diepe wond te trekken. De pethidine werkte gelukkig prima.
De wond was enorm vooruit gegaan, wat een zeer hoopgevend resultaat is van de eerste vier dagen VAC-therapy voor deze patient. Hij moet nog wel een paar weken…
Met dank aan onze donoren van KCI, die deze VAC therapy hebben mogelijk gemaakt voor de allerarmste mensen hier in het zuid-westelijke puntje Oeganda!

Mzungu= blanke, westerse